Şema Terapi

Erken dönem uyumsuz şemalar anılardan, duygulardan, bilişlerden ve bedensel duyulardan oluştuğu ifade edilmekle birlikte, bireyin kendisi ve diğerleriyle olan ilişkilerine yönelik algılarını da içermektedir. Çocukluk veya ergenlik boyunca gelişir. Bireyin yaşamı boyunca karmaşıklaşır. Yaşamın erken döneminde başlayan ve yaşam boyu tekrarlanan, yıkıcı duygusal ve bilişsel örüntüler olarak tanımlanmaktadır.

Yapılan araştırmalar işlevsel olmayan erken dönem şemaların pek çok farklı psikolojik sorun ile ilişkili olduğunu göstermiştir. Kişilik bozuklukları, yeme bozuklukları, duygu durum bozuklukları,  depresyon , alkol ve madde kullanım bozuklukları gibi psikopatolojiler öncelikli olarak çalışılan ve şema alanları ile yüksek ilişki gösteren psikopatolojilerdir. Dahası, dayanıksızlık, başarısızlık, duyguları bastırma şemalarının kaygı ile ilişkili olduğunu, bağımlılık ve kusurluluk şemalarının ise depresyon ile ilişkili olduğunu bulmuşlardır. 

Sosyal fobi belirtileri gösteren bireylerin erken dönem uyumsuz şemalarının ilişkisinin değerlendirildiği araştırmada duygusal yoksunluk, başarısızlık, güvensizlik, bağımlılık, tehditler karşısında dayanıksızlık şemalarından yüksek puan aldıkları, bu şemaların ise kopukluk/reddedilmişlik ve zedelenmiş otonomi şema alanları ile ilişkili olduğu bulunmuştur.